Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Σάββατο 8 Ιουνίου 2013

Ποιήματα για την ποίηση: Τίτος Πατρίκιος, Σε βρίσκει η ποίηση

Τίτος Πατρίκιος, Σε βρίσκει η ποίηση


Σε βρίσκει η ποίηση είναι ο τίτλος της τελευταίας ποιητικής συλλογής του Τίτου Πατρίκιου. Ένα καλαίσθητο βιβλιαράκι 20 σελίδων από τις εκδόσεις Κίχλη.  Α´έκδοση Νοέμβριος 2012 και μετά από ένα μήνα, η Α´ ανατύπωση (Δεκέμβριος 2012). Το αναγνωστικό κοινό ανταποκρίθηκε αμέσως. Φαίνεται ότι είναι πολλοί οι "άγνωστοι" που αναζητούν τη συγκίνηση της ποίησης στη ζωή τους, που περιμένουν να τους βρει η ποίηση. 
 Διαβάζω τη συλλογή από τη Β´ ανατύπωση της (Ιανουάριος 2013). Ένα βιβλιαράκι που σε ταξιδεύει στο μαγικό κόσμο της ποίησης, που μπορείς να το έχεις πάντα μαζί σου, να το διαβάζεις στο λεωφορείο, στο ταξί, παντού, έστω για λίγο, φευγαλέα για μια στιγμή...και να παίρνεις κουράγιο και δύναμη για να συνεχίσεις τη μέρα σου, για να αντιμετωπίσεις όλα αυτά που γύρω σου σε καλούν να "ξαστοχήσεις", να παραδοθείς, να παραιτηθείς, να ηττηθείς...
Γιατί, τελικά η ποίηση είναι παντού και είναι πάντα μαζί μας...και δεν μας αφήνει να αισθανθούμε ότι είμαστε μόνοι...
   Η ποιητική συλλογή Σε βρίσκει η ποίηση του Τίτου Πατρίκιου είναι μία σύνθεση από εννέα αυτοτελείς ποιητικές ενότητες. Ακούμε το ποιητικό υποκείμενο να μιλά για ποίηση στο β´ πρόσωπο, να απευθύνεται στο "εσύ". Άλλωστε, το σε και η ποίηση δηλώνονται από την αρχή και στον τίτλο του έργου. Πρόκειται για μία ποιητική σύνθεση απόλυτα αυτοαναφορική και εξομολογητική, αλλά και παράλληλα απόλυτα πολιτική. Το ποιητικό υποκείμενο μιλά στον εαυτό του και στον καθένα μας και μιλά για αυτό στο οποίο αφιέρωσε όλη τη ζωή του: την ποίηση. Μιλώντας, όμως, για ένα τόσο απόλυτα προσωπικό θέμα, μιλά ταυτόχρονα και για όλα όσα αφήσαμε να συμβούν για να σκοτεινιάσουν την καθημερινότητά μας, για όλα όσα υποκύψαμε και ενδώσαμε...

Ιδού οι δύο πρώτες ποιητικές ενότητες!

Ι
Εκεί που αναρωτιέσαι για πράγματα που πρώτη φορά
αντικρίζεις
για πράγματα χιλιοειπωμένα που έχουν πια περάσει
για πράγματα που ξαφνιάζουν κι ας γίνονται κάθε μέρα
για πράγματα που έλεγες δεν θα συμβούν ποτέ
και τώρα συμβαίνουν μπρος στα μάτια σου
γι´ άλλα που επαναλαμβάνονται μ´ελάχιστες παραλλαγές
για πράγματα που πουλιούνται μόλις πιάσουν
κατάλληλη τιμή
για πράγματα που σάπισαν με το πέρασμα του καιρού
ή που ήσαν σάπια απ ' την αρχή και δεν το έβλεπες
εκεί που απορείς για πράγματα που μπόρεσες να κάνεις
για πράγματα σοβαρά ή ανόητα που ρίσκαρες τη ζωή σου
για πράγματα σημαντικά που τα κατάλαβες αργότερα
για πράγματα που τα φοβήθηκες κι απέφυγες 
ν´αναλάβεις
για πράγματα που τα προγραμμάτισες και δεν σου βγήκαν
γι´ άλλα που τα σχεδίασαν άλλοι και βγήκαν διαφορετικά
για πράγματα που σου έτυχαν χωρίς να τα περιμένεις
για πράγματα που μόνο τα ονειρεύτηκες
και κάποτε, μία στις χίλιες πραγματώθηκαν...

Εκεί απάνω σε βρίσκει η ποίηση.

Vittorio Mateo Corcos, Όνειρα. 1896. Εθνική Πινακοθήκη Mοντέρνα Τέχνης της Ρώμης.

ΙΙ
Εκεί πάνω που συλλογίζεσαι ποιος είσαι και τι έκανες
πόσο ανοίχτηκες στους άλλους για να σε δεχτούν
πόσο επιδείχτηκες στο κοινό για να τους αρέσεις
πώς κλείστηκες τόσο πολύ για να προστατευτείς
σε τι έφταιξες σ´εκείνους που σ´απέρριψαν
για πόσο καιρό τ´ανέβαλλες κι εσύ να τους απορρίψεις
πότε έδωσες ένα στήριγμα σε κάποιον που το χρειαζόταν
πότε εγκατέλειψες τον άνθρωπο που σε είχε ανάγκη
πόσο αντέδρασες όταν έβλεπες να πλουτίζουν
αυτοί που έλεγαν ότι μάχονται για τους φτωχούς
όταν άκουγες να δημηγορούν υπέρ των αδικημένων
εκείνοι που αδικούσαν έχοντας πάντα δίκιο
πόσο ενίσχυσες αυτούς που τους προσφέρθηκες να σε
δυναστεύουν
πόσο με τη δράση σου βοήθησες ν´ανατραπούν
ως πότε απόλυτα δεχόσουν τις μονολιθικές αλήθειες
πόσο αντιπάλεψες την κάθε φορά ακράδαντή σου πίστη
για πόσο φερόσουν σαν πιστός ενώ πια δεν πίστευες
πόσο αφέθηκες στις παρορμήσεις σου, πόσο τις δάμασες
πόσο προχώρησε η γνώση σου, πόσο δοκιμάστηκε
ως πού κατόρθωσε να φτάσει η πράξη σου, που στόμωσε
πόσο άργησες ή πόσο βιάστηκες για μια κρίσιμη
απόφαση...

Εκεί απάνω σε βρίσκει η ποίηση.

Βλ. Τίτος Πατρίκιος, Σε βρίσκει η ποίηση, εκδόσεις Κίχλη, Αθήνα 2013 (β ανατύπωση), 
σ. 7-10.

Ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος. 
  Γεννημένος το 1928, με σπουδές νομικής και κοινωνιολογίας και έχοντας αντιστασιακή δράση κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής (είχε καταδικασθεί σε θάνατο και η εκτέλεση του ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή) και εξορισθεί για τις πολιτικές του πεποιθήσεις κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου και της μετεμφυλιακής περιόδου, ο Τίτος Πατρίκιος είναι από τους ελάχιστους εναπομείναντες ανθρώπους των γραμμάτων με καταβολές στην Πρώτη Μεταπολεμική Γενιά της ποίησης.

  Η νέα ποιητική συλλογή του Τίτου Πατρίκιου Σε βρίσκει η ποίηση, πέρα από τον προσωπικό και ίσως αυτοβιογραφικό τόνο που τη διακρίνει, είναι και ένα κείμενο βαθύτατα πολιτικό που μας καλεί να μην ενδώσουμε στην ευτέλεια και χαμέρπεια που μας περιβάλλουν, να αντισταθούμε ως άτομα μιας οργανωμένης κοινωνίας και να αγωνισθούμε με όπλο την ποίηση που κρύβεται σε κάθε στιγμή της καθημερινότητάς μας... Άλλωστε, ένα ποιητικό κείμενο μπορεί να είναι αυτοβιογραφικό και να μεταφέρει "εικόνες" του δημιουργού του, είναι όμως και ένα κείμενο που αφορά όλους μας. Σε μας απευθύνεται! Αρκεί να αφήσουμε να μας βρει η ποίηση...και για να συμβεί αυτό, πρέπει εμείς να είμαστε έτοιμοι να την αναζητήσουμε, γιατί μας βρίσκει ό,τι εμείς αναζητάμε...

Αύριο η συνέχεια της ποιητικής συλλογής του Τίτου Πατρίκιου... 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου