Άννας Αγγελοπούλου Ιστολόγιο Χάριν Λόγου και Τέχνης, Χάριν Φίλων

"O άνθρωπος πρέπει κάθε μέρα ν᾽ακούει ένα γλυκό τραγούδι, να διαβάζει ένα ωραίο ποίημα, να βλέπει μια ωραία εικόνα και, αν είναι δυνατόν, να διατυπώνει μερικές ιδέες. Αλλιώτικα χάνει το αίσθημα του καλού και την τάση προς αυτό...". Γκαίτε.
Το βρήκα γραμμένο σ᾽ένα ξεχασμένο λεύκωμα της μητέρας μου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τέτοια αποφθέγματα σημείωναν οι μικρές μαθήτριες...
Γιατί θέλω ένα ιστολόγιο; Γιατί η ανάγκη μιας τέτοιου είδους επικοινωνίας;
Θα πω μόνο ότι στην αρχή σκέφτηκα να είναι ένα ιστολόγιο που να απευθύνεται στους συναδέλφους μου, δηλαδή μόνο σε φιλολόγους... "Χάριν φίλων" του λόγου, δηλαδή. Στη συνέχεια σκέφτηκα να είναι και "χάριν φίλων" της τέχνης. Τελικά, όμως, αποφάσισα να απευθύνεται και σε πολλούς άλλους: στους πρώην και επόμενους μαθητές μου, σε όσους αγαπούν να ονειρεύονται, σε όσους πιστεύουν ακόμα στο όραμα της παιδείας, σε όσους επέλεξαν να είναι εκπαιδευτικοί από αγάπη, σε όσους αγαπούν να ταξιδεύουν, και κυρίως σε όσους αγαπούν την ανάγνωση ή μάλλον τις αναγνώσεις...σε όσους παντού και πάντα θα διαβάζουν...θα διαβάζουν κείμενα στα βιβλία, κείμενα στις εικόνες, κείμενα στα πρόσωπα των ανθρώπων... Άλλωστε, η ανάγνωση είναι ταξίδι, όχι ένα αλλά πολλά ταξίδια...
Τελικά, το ιστολόγιο αυτό απευθύνεται στα αγαπημένα πρόσωπα της ζωής μας... Απευθύνεται ακόμα σε φίλους, γνωστούς και άγνωστους, σε πρόσωπα που συνάντησα, συναντώ καθημερινά, θα συναντήσω στο μέλλον ή που δε θα συναντήσω ποτέ.
Καλά ταξίδια, λοιπόν, με βιβλία, εικόνες, μουσικές και κυρίως με όνειρα!


Κυριακή 18 Φεβρουαρίου 2018

Ένα ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη για την πανοπλία και πίνακες του Rembrandt και του George Frederick Watts για ιππότες με πανοπλίες

Πανοπλία. Κωνσταντίνου Καβάφη, Αιμιλιανός Μονάη, Αλεξανδρεύς, 628-655 μ.Χ.

   Tελευταία Κυριακή της Αποκριάς σήμερα...κάποιοι ίσως θα φορέσουν μάσκες,  ακόμα και πανοπλίες, για να τηρήσουν το έθιμο... Ή μήπως συμβεί το αντίθετο; Μήπως σήμερα βγάλουν τις μάσκες και τις πανοπλίες που φορούν κάθε μέρα; 
  Σκέφτομαι ότι το απόλυτο αποκριάτικο κοστούμι είναι αυτό της πανοπλίας που κάλυπτε  ολόκληρο το σώμα, από πάνω μέχρι κάτω,  των ευγενών πολεμιστών της αρχαιότητας και των ιπποτών και αριστοκρατών του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης. Δύσκολο να τους αναγνωρίσουν, εάν φορούσαν και την περικεφαλαία με την προσωπίδα...

Ρέμπραντ, Άντρας σε πανοπλία. 1655. Kelvingrove Πινακοθήκη και Μουσείο Τέχνης. Γλασκόβη.

    Θυμήθηκα ένα συμβολικό ποίημα με ειρωνικό τόνο του Κωνσταντίνου Καβάφη, που χρησιμοποιεί ως σύμβολο την "πανοπλία". Το ποιητικό υποκείμενο καλύπτεται πίσω από το επινοημένο πρόσωπο-προσωπείο του Αιμιλιανού Μονάη του Αλεξανδρέως (628-655 μ.Χ.), για να δηλώσει ότι θα δημιουργήσει μία "πανοπλία" για να αντικρύζει τους κακούς ανθρώπους...Το υλικό της πανοπλίας: "με λόγια, με φυσιογνωμία, και με τρόπους"...
   Το  ποίημα  του Καβάφη μου θύμισε τους θλιμμένους ιππότες του Μεσαίωνα που ζωγράφισε ο George Frederick Watts (1817-1904), Βρεττανός συμβολιστής ζωγράφος με επιρροές από τους Προραφαηλίτες ζωγράφους.

George Frederick Watts, Ο ιππότης Galahad. 1862. Fogg Mουσείο Τέχνης. Μουσεία Τέχνης του Harvard. Ο Galahad είναι γνωστός ιππότης του Αρθουριανού επικού κύκλου, ένας από τους ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης του βασιλιά Αρθούρου.

Κωνσταντίνου Καβάφη, Αιμιλιανός Μονάη, Αλεξανδρεύς, 628-655 μ.Χ.
(Από τα αναγνωρισμένα ποιήματα)

Με λόγια, με φυσιογνωμία, και με τρόπους
μια εξαίρετη θα κάμω πανοπλία·
και θ’ αντικρύζω έτσι τους κακούς ανθρώπους
χωρίς να έχω φόβον ή αδυναμία.


George Frederick Watts (1817-1904), Ο ιππότης Percival. Ο Percival είναι γνωστός ιππότης του Αρθουριανού επικού κύκλου, ένας από τους ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης του βασιλιά Αρθούρου.

Θα θέλουν να με βλάψουν. Aλλά δεν θα ξέρει
κανείς απ’ όσους θα με πλησιάζουν
πού κείνται η πληγές μου, τα τρωτά μου μέρη,
κάτω από τα ψεύδη που θα με σκεπάζουν.—

George Frederick Watts (1817-1904), Ιππότης και κόρη.

Pήματα της καυχήσεως του Aιμιλιανού Μονάη.
Άραγε νάκαμε ποτέ την πανοπλία αυτή;
Εν πάση περιπτώσει, δεν την φόρεσε πολύ.
Είκοσι επτά χρονώ, στην Σικελία πέθανε.
(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984) 


George Frederick Watts (1817-1904), O ευτυχισμένος πολεμιστής. 1884. Νέα Πινακοθήκη Τέχνης. Μόναχο.

https://en.wikipedia.org/wiki/George_Frederic_Watts

http://www.kavafis.gr/poems/content.asp?id=24&cat=1

https://en.wikipedia.org/wiki/George_Frederic_Watts#/media/File:George_Frederick_Watts,_1860-62,_Sir_Galahad,_oil_on_canvas,_191.8_x_107_cm,_Harvard_Art_Museums,_Fogg_Museum.jpg

https://www.wikiart.org/en/george-frederick-watts

https://www.wikiart.org/en/george-frederick-watts/happy-warrior

https://www.sammlung.pinakothek.de/de/artist/george-frederick-watts/der-glueckliche-krieger

http://hoocher.com/George_Frederick_Watts/George_Frederick_Watts.htm

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rembrandt_Man_in_Armour.jpg

2 σχόλια:

  1. Εκπληκτικό το ποίημα του Καβάφη. Μου αρέσει πολύ.
    Ωραίοι οι συνειρμοί με την πανοπλία και τους ιππότες.


    ΠΡΟΣΩΠΕΙΟ

    Δεν έδειχνε σε κανέναν το τραύμα του
    Αναπηρία προχωρημένου βαθμού
    Κι ωστόσο υπεράνω πάσης υποψίας

    Τις νύχτες άνοιγε μυστικά συρτάρια
    Άπλωνε μέλη τεχνητά στον καθρέφτη
    Συναρμολογούσε ηλικίες χαμόγελα
    Το πρωί αναστέναζε νικημένος
    Αποσυρόταν

    Κάποτε θ’ ανακάλυπταν ήταν επόμενο την αδυναμία του
    Ασυμβίβαστη άλλωστε προς το επάγγελμά του

    Ήταν εκτιμητής του χρόνου

    KΛΕΙΤΟΣ ΚΥΡΟΥ, Κλειδάριθμοι (1963), «Κλείτος Κύρου, εν όλω ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ, 1943-1997», ΑΓΡΑ 2006.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Υπέροχο και το ποίημα του Κλείτου Κύρου. Με συγκινεί πολύ. Μου ραγίζει την καρδιά κάθε φορά που το διαβάζω. Σ'ευχαριστώ για ακόμη μια φορά για την επιλογή σου!

      Διαγραφή